माघ ०५ २०८१, शनिबार

सुनकोशी गाउँपालिका
सुनकाेशी गाउँपालिका सिन्धुपाल्चाेक , बागमती प्रदेश

परिचय

वि.स. २०७३ मा नेपाल सरकारले स्थानीय तह निर्धारण तथा सिफारिस आयोगको सिफारिसका आधारमा नेपाल सरकारले स्थानीय तहलाई नेपाल राजपत्रमा प्रकाशित सूचना अनुसार २०७३ फाल्गुण २७ गते सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको साविकका ६ वटा गाविसहरु थोकर्पा, कालिका, यमुनाडाँडा, सुनखानी, थुम्पाखर र पाङ्ग्रेटार गाभेर सुनकोशी गाउँपालिका घोषणा गरेको हो । सुनकोशी गाउँपालिकालाई राजनीतिक तथा प्रशासनिक संरचनाका हिसाबले ७ वटा वडामा विभाजन गरिएको छ । यो पालिकाको प्रशासनिक सेवा केन्द्र वडा ७ को पाङ्ग्रेटारमा रहेको छ । सुनकोशी गाउँपालिका वडा १ देखी ७ सम्‍मका वडा कार्यालयहरू पायक पर्ने स्थानमा रहेका छन् । यस गाउँपालिका हुँदै बग्ने सुनकोशी खोलाको नामबाट गाउँपालिकाको नामाकरण गरिएको छ ।

नेपालको बागमती प्रदेश अन्तर्गत सिन्धुपाल्चोक जिल्लामा रहेका १२ वटा पालिका मध्ये जिल्लाको दक्षिण पूर्व क्षेत्रमा अवस्थित छ । यो गाउँपालिका ७२.८४ वर्ग कि.मि. क्षेत्रफलमा फैलिएको छ जुन सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको कुल क्षेत्रफलको ३.८८ प्रतिशत रहेको छ । यस गाउँपालिकाको पूर्वमा लिसंखुपाखर गाउँपालिका र त्रिपुरासुन्दरी गाउँपालिका, पश्चिममा चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिका र बलेफी गाउँपालिका उत्तरमा चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिका, बलेफी गाउँपालिका र त्रिपुरासुन्दरी गाउँपालिका तथा दक्षिणमा लिसंखुपाखर गाउँपालिका र काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला रहेको छ । राजधानी काठमाडौंबाट यस गाउँपालिका मध्य पहाडी राजमार्ग र अरनिको राजमार्ग हुँदै ७७.६ कि.मि. दुरीमा रहेको छ ।

18906

जनसंख्या

3953

परिवार

9113

पुरुष

9793

महिला

घरको जग

पेशा

जग्गाको स्वामित्व

घरको स्वामित्व

छानाको प्रकार

खाना पकाउने इन्धनको स्रोत

खानेपानी पानीको स्रोत

ऊर्जा उपयोगको स्रोत

शौचालयको प्रकार

मातृभाषा

धर्महरू

अशक्त परिचय पत्र

डिजिटल प्रोफायल बारे

नेपालको संविधान २०७२ ले सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको मूल संरचना सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय तह गरी तीन तहमा विभाजन गरिएको छ । नेपालको संविधानले स्थानीय तहहरूलाई स्थानीय स्वायत्त सरकारको रुपमा स्थापित गरेको छ । संविधानको अनुसूची ८ को क्र.सं. ६ मा स्थानीय तथ्याङ्क र अभिलेख सङ्कलन सम्बन्धी सम्पूर्ण अधिकार स्थानीय सरकारलाई भएको उल्लेख छ, भने स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ को दफा ११ (२) को ‘च’ मा माथि उल्लेखित विषयलाई थप विस्तार गरिएको छ । नेपालको संविधान २०७२ र स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ ले दिएको अधिकार प्रयोग गरी सुनकोशी गाउँपालिकाले आफ्नो क्षेत्रको विकासको लागि भरपर्दो तथ्याङ्कीय आधार तयार गर्नुपर्ने प्रावधान अनुरुप यो डिजिटल पार्श्वचित्र तयार गरिएको हो । यो पार्श्वचित्र तयार गर्दा राष्ट्रिय योजना आयोगद्वारा प्रकाशित “स्थानीय तहको योजना तर्जुमा दिग्दर्शन २०७५” को अनुसूची ३ मा गाउँ पार्श्वचित्रको ढाँचामा आधारित भइ तयार गरिएको छ । यसलाई सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले स्थानीय तहको समग्र वस्तुस्थिति झल्कने पार्श्वचित्र निर्माणलाई उच्चस महत्व दिएको छ । यो प्रतिवेदन स्थानीय स्तरका विकासको योजना निर्माण, नीति निर्माणको लागि स्थानीय सूचनाको प्रमुख तथा विश्वासिलो तथ्याङ्किय श्रोतको आधार हो ।

यो गाउँपालिकाको प्रोफाईल KoboToolbox प्रयोग गरी तयार गरिएको हो । यो प्रोफाइलमा गाउँपालिकाको समग्र भौतिक, जनसाङ्ख्यिक, आर्थिक, सामाजिक, वातावरणीय, भौतिक विकास, ऐतिहासिक, धार्मिक, सांस्कृतिक लगायत संस्थागत पक्षहरुको तथ्याङ्क अभिलेख तयार पार्ने, व्याख्या र विश्लेषण गरी डिजिटल प्रोफाइल तयार गरिएको छ । घरधुरी सर्वेक्षणका क्रममा कुनै पनि घर नछुटोस र कुनै पनि घर नदोहोरियोस भन्ने मान्यतालाई आधार मानेर घरधुरी सङ्केत नम्‍बर दिइ उक्‍त घरको GPS Coordination पनि लिइएको थियो । यसै गरी प्रत्येक वडाको विवरण र वडामा रहेका संस्थाहरुको संस्थागत विवरणको पनि सर्वेक्षण गरी तथ्याङ्क सङ्कलन गरिएको थियो । गाउँपालिकाको छलफल, उठेका सवाल तथा सर्वेक्षणका आधारमा गाउँपालिकाका सबल पक्षहरू, दुर्बल पक्षहरू, अवसरहरू चुनौति तथा सम्भावनाको विश्लेषण समेत गरिएको छ । यसले गाउँपालिकाको अब आउने दिनको लागि चाहिने विकास योजना तयार गर्न महत्‍वपूर्ण भुमिका खेल्‍नेछ ।

डिजिटल प्रोफाएलको महत्व तथा औचित्य

पार्श्‍वचित्र गाउँपालिकाको आधारभुत तथ्याङ्कको संगालो हो । यसमा गाउँपालिकाको समग्र भौतिक, जनसाङ्ख्यिक, आर्थिक, सामाजिक, वातावरणीय, भौतिक विकास, ऐतिहासिक, धार्मिक, सांस्कृतिक लगायत संस्थागत पक्षहरुको तथ्याङ्कको अभिलेख रहेको हुन्छ । जसले गाउँपालिकाको भावी योजना तथा कार्यक्रम र नीति निर्माणको कामलाई आधार प्रदान गर्दछ । विभिन्न विषयगत विधा र भेगोलिक स्थानको आवश्यकतामा आधारित विकासका कार्यक्रम तथा रणनैतिक योजना तर्जुमा गर्न यस पार्श्‍वचित्रले सुनकोशी गाउँपालिकालाई सहयोग गर्दछ भने सरोकारवालाहरूलाई समेत यस क्षेत्रको तथ्यपरक जानकारी प्रदान गर्दछ । यसका अलावा पार्श्‍वचित्र सम्बन्धित क्षेत्रका संघ संस्था एवम् अनुसन्धानकर्ता, योजनाकार, शिक्षाकर्मी, समाजसेवी लगायत सरोकारवालाहरूलाई उपयोगी हुने भएकोले यसको महत्व रहेको छ । विकास निर्माणका क्रियाकलाप सञ्चालन गर्न सर्वप्रथम गाउँपालिकाको यथार्थ वस्तुगत विवरण तयार पार्नु जरुरी हुन्छ । गाउँपालिकाको घरघुरी सर्वेक्षण, संस्थागत सर्वेक्षण, वडागत सर्वेक्षण, विभिन्‍न समयमा जनप्रतिनिधी र कर्मचारीसँग गरिएका छलफल र यसबाट प्राप्‍त सकारात्मक सुझाव, तथ्याङ्क र सर्वेक्षणका क्रममा प्राप्‍त तथ्याङ्कबाट देखिएको गाउँपालिकाको समस्या, चुनौती, सम्भावना र आवश्यकताको तथ्यहरूको संगालोका रूपमा रहेको छ । यो पार्श्‍वचित्र निर्माणको काम अर्थपूर्ण र अनिवार्य छ । यसले गाउँपालिकाको वर्तमानको यथार्थलाई विश्लेषण गरी सोको आधारमा गाउँपालिकालाई उपलब्ध स्रोत साधनको व्यवस्थापन र उचित कार्यक्रमहरूको तर्जुमा, कार्यान्वयन एवम् अनुगमन मूल्यांकनका निम्ति मार्गदर्शकको काम गर्ने हुनाले यो औचित्यपूर्ण रहन्छ ।